Het Probleem
Eigenlijk lijkt het zo makkelijk: lengte van je voet plus wat marge en je weet hoe lang je schoen moet zijn. Helaas maken de schoenfabrikanten het ons heel erg lastig. Het probleem begint bij de berekening van de maat, schoenfabrikanten gaan namelijk niet uit van de lengte van de voet maar van de lengte van de leest. De leest is de mal waaromheen de schoen gemaakt wordt. Maar er is eigenlijk geen enkele garantie dat bij een lengte van de leest van x centimeter er een voet met lengte y in past. Denk bijvoorbeeld aan zeer puntige schoenen. Daarnaast meten ze de lengte van de leest ook nog eens op verschillende manieren.
De maatvoering van schoenen is niet genormeerd, dat geld voor zowel de EU als de US/UK maten, een fabrikant kan dus een maat 42 verkopen waar nog geen babyvoet in past.
Voor de fabrikanten is het lekker makkelijk, de consument zit met het probleem. Omrekenen en bepalen van de maat is best mogelijk maar er zitten grote marches in de berekenende maten.
EU maten
Het Europese maatsysteem is gebaseerd op een oude Franse maat, de franse steek, en in principe zijn de maten vrij simpel om te rekenen.
EU maat = 3 * lengte-in-centimeter / 2
Probleem is dat de lengte-in-centimeter niet de lengte van de voet is, maar de lengte van de leest. Afhankelijk van het merk moet je hier nog 1 – 2 centimeter van aftrekken om tot de daadwerkelijke ruimte voor de voet te komen. Verschillende merken gebruiken verschillende leesten en verschillende marges. Daarom zie je ook steeds andere maten terugkomen als je maten probeert om te rekenen van centimeters naar EU maten.
Bij de gemeten voetlengte moet dus een correctie naar boven worden toegepast. In onderstaande tabel is uitgegaan van een correctie van 1 centimeter dus:
EU maat = 3 * ( lengte-in-centimeter-voet + 1 ) / 2
US maten
Het amerikaanse maatsysteem kent een soortgelijke formule alleen wordt hier uitgegaan van inches en is de berekening net anders voor dames en heren (en kinderen) waardoor er bij dezelfde EU maat verschil zit bij de US maten voor dames en heren.
US maat heren = 3 * ( lengte-leest-in-inches ) - 24
US maat dames = 3 * ( lengte-leest-in-inches )- 22,5
Zoals je ziet zit er altijd 1,5 maat verschil tussen de dames en de heren, om de zaak nog wat complexer te maken is er ook nog een afwijkende bereking van de damesmaat ( de FIA methode ). Deze schoenen komen een halve maat kleiner uit bij dezefde leest lengte
Bij de omrekening van US naar EU maten hanteren merken dan ook nog eens verschillende methodes, de maatvoering is dus sterk merk afhankelijk. Zo is ook de omrekening van US maat naar EU maat sterk afhankelijk van het merk, wel is het zo dat binnen een merk de maatvoering meestal redelijk consequent is. Ben je dus tevreden over je US-6 van merk xyz, dan kun je er meestal van uitgaan dat een andere schoen van hetzelfde merk in maat US-6 ook past.
UK maten
De Britten gebruiken weer een andere formule waardoor je hier weer op andere maten uitkomt, maar hier zijn de maten voor dames en heren wel identiek. Voor de omrekening van UK naar EU geldt weer hetzelfde als bij de US maten.
UK maat = 3 * ( lengte-leest-in-inches ) - 25
UK maten zijn dus altijd een maat kleiner dan dezelfde heren maat en 2,5 maat kleiner dan de dames maat
Tabel gebruiken
Na het voeten opmeten moet je wel zelf nog de gewenste (groei)ruimte voor de tenen toevoegen. Stel je meet je voet op en deze heeft een lengte van 25,1 centimeter, tel daar een halve centimeter ruimte bij op en je komt uit op 25,6 centimeter. De correctie van voetlengte naar leest lengte is al meegenomen in de tabel.
In de tabel geeft dan maat 40.
Is het bekend dat een merk krap valt tel je nog een centimeter bij je lengte op en kom je uit op 41-42
Helaas blijft het altijd gissen welke omzetting van UK/US naar EU gebruikt is door een fabrikant. Als een amerikaans merk US maten heeft dan zijn die vaak redelijk maatvast, en de omzetting binnen een merk naar EU maten ook. Maar er zijn merken ( o.a. Sorel en Teva) die in de afgelopen jaren de omzetting van US naar EU aangepast hebben, ze lopen nu meer in lijn met de gemiddelde pasvorm.
Maattabel schoenen dames en heren
| Cm | EU | US Heren | US Dames | UK |
|---|---|---|---|---|
| 22,3 | 35 | 3 ½ | 5 | 2 ½ |
| 23,0 | 36 | 4 ½ | 6 | 3 ½ |
| 23,3 | 36 ½ | 5 | ||
| 23,7 | 37 | 5 ½ | 6 ½ | 4 |
| 24 | 37 ½ | 7 | 4 ½ | |
| 24,3 | 38 | 6 | 7 ½ | 5 |
| 24,7 | 38 ½ | 8 | ||
| 25,0 | 39 | 7 | 8 – 8 ½ | 5 ½ |
| 25,7 | 40 | 7 ½ | 9 | 6 ½ |
| 26 | 40 ½ | 9 ½ | ||
| 26,3 | 41 | 8 ½ | 10 | 7 |
|
27,0 | 42 | 9 | 10 ½ | 8 |
| 27,3 | 42 ½ | 9 ½ | 11 | |
| 27,7 | 43 | 10 | 11 ½ | 9 |
| 28 | 43 ½ | |||
| 28,3 | 44 | 10 ½ | 12 | 10 |
| 29,0 | 45 | 11 ½ | 13 | 10 ½ |
| 29,7 | 46 | 12 | 13 ½ | 11 |
| 30 | 46 ½ | 12 ½ | 14 | |
| 30,3 | 47 | 13 | 14 ½ | 12 |
| 31 | 48 | 14 | 15 | 12.5 |
| 31,7 | 49 | 14 ½ |
Voor de tabel zijn de EU maten teruggerekend naar inches en daarmee zijn dan de US/UK maten berekend. Door afronding zitten er soms wat sprongen en gaten in.
Of als grafische weergave (CC-BY-SA-3.0):
Deze tabel gaat uit van iets andere basis waarden en wijkt daarom af van de andere tabel